x

Natuurlijk word ik lid!

Steun ook de werkzaamheden van de Dorpsraad en profiteer van het ledenvoordeel door vandaag nog aan te melden als lid. Wilt u geen lid worden, dan kunt u toch nog op de hoogte blijven van al het Dorpsraad nieuws door aan te melden voor alleen de digitale nieuwsbrief.

Aanmelden als lid Aanmelden nieuwsbrief
Lid Worden?
Digitale Nieuwsbrief
  • Home
  • Dorpsraad
    • Wie is wie?
    • Onderzoeken en rapporten
    • Korte geschiedenis van Halfweg en Zwanenburg
    • Notulen
    • Nieuwsbrieven
    • Agenda
    • kerstkaarten
    • 100 jaar Zwanenburg
    • Vijfde Brug
    • Huishoudelijk reglement
    • disclaimer
  • Projecten
    • Wateroverlast
    • N200
    • Sugar City
    • Inbreilokaties
    • Geen N1
    • Informatiemarkt 13 maart 2019: Projecten Zwanenburg-Halfweg
  • Hart van Zwanenburg
    • Actuele informatie
    • Hart van Zwanenburg, zoektocht naar een locatie
    • Uitkomsten inwonersenquête
    • Stichting Zwanenburg-Halfweg
    • Mensen met hart voor Zwanenburg bijeen
    • Ideeënbus
  • Schiphol
    • Schipholoverleg
    • Informatie Vlieghinder
    • Schiphol Actueel
    • Een vlucht naar voren
    • Zienswijze luchtvaartnota
  • Dorpslinks
    • Sportclubs
    • Muziekverenigingen/Koren
    • Kerken
    • Overheden
    • Dorpsraden in de buurt
    • Gezondheids- en sociale zorg
    • Schiphol en geluidsoverlast
    • Onderwijs
    • Clubs en culturele organisaties
    • Veiligheid
  • Nieuws
  • Contact
Home - Dorpsraad - Geschiedenis van Halfweg en Zwanenburg
Huis Swanenburgh
Suikerfabriek Holland Halfweg
Groote Haarlemmermeer

Geschiedenis van Halfweg en Zwanenburg

Of: de historie van 1 Russische tsaar, 3000 Spaanse soldaten en enkele miljoenen suikerbieten
Toen de laatste ijstijd afgelopen was begon de waterspiegel in de wereldzeeën te stijgen.
In het Holoceen, zo’n 5000 tot 7000 jaar geleden, was het gebied waar nu Halfweg en Zwanenburg liggen eigenlijk één grote watermassa, met zandplaten, vergelijkbaar met het huidge Waddengebied. Door een doorbraak van een zeearm bij Egmond begon er echter ook een afzetting van zand te komen. Hierdoor ontstonden strandwallen, ook wel zandbanken of geestgronden genoemd. Je kunt dit nog duidelijk zien in het landschap rond de Stompe Toren, waar de aarde lichte welvingen heeft. Het water rond de zandwallen was kwelderwater en zeer rijk aan vis.

Eerste bewoning
Aan het begin van de jaartelling kwamen de Romeinen naar onze contreien. In Velsen zijn de resten van een Romeins fort opgegraven, gelegen aan het Oerij. Het Oerij stond in verbinding met het water van de visrijke meren, die later het Haarlemmermeer zou vormen.
Na de Romeinen heersten de Merovingen in Holland. Rond het jaar 700 kwam Willibrord om de Kennemers en de rest van Europa te kerstenen. Hij bouwde een kerkje in Velsen.
Onder de Karolingers en het daarop volgende Duitse Rijk komt het gebied onder beheer van de Graven van Holland.

Middeleeuwen
Rondom een vesting, vermoedelijk gebouwd als versterking tegen de invallen van de Noormannen, ontstond rond het jaar 900-950 Haarlem. Gelegen aan het riviertje de Spaarne, een verbinding tussen het Spieringmeer en het IJ. Bij de uitmonding op het IJ werd een dam met spuisluizen in het Spaarne gelegd, waar het dorp Spaarndam ontstond. Het riviertje de Liede was de verbinding tussen het Spieringmeer en het Spaarne bij Spaarndam. Spaarnwoude was een moerasbos dat rond het jaar 1000 door boertjes uit Velzen is ontgonnen. De slootjes in de Verenigde Binnenpolder lopen nog net zoals ze destijds zijn gegraven.

Een ambacht is de benaming van een rechtsgebied, een ambtsgebied of vrije heerlijkheid in o.a. Holland. Door de landsheer werd een ambtenaar, de zogenaamde ambachtsheer, voor bestuur en rechtspraak aangesteld. Rond de 13e eeuw ontstond de ambachtsheerlijkheid Houtrijk en Polanen. Dit bleef de naam tot ongeveer 1900, waarna de naam officieel Halfweg werd. Houtrijk ligt ten westen van Polanen aan een inham van het IJ die Houtrak wordt genoemd. Een deel van het eiland Ruijgoord behoort onder Houtrijk. Polanen ligt ter weerszijden van de sluizen bij Halfweg.

Na enkele stormen rond 1500 vloeiden de drie meren - Spieringmeer in het noorden, het (oude) Haarlemmermeer in het midden en het Leidse Meer in het zuiden - samen tot één groot meer, het Grote Haarlemmermeer. Bij Halfweg kwam er een uitwatering op het IJ.
In 1517 werd voor het eerst melding gemaakt van een stenen huis in Halfweg, het Huis ter Hart, naast de sluizen.

De Spanjaarden
In 1555 werd de koning van Spanje onze heerser. Deze Philip was zeer katholiek en fel gekant tegen het opkomende protestantisme. Toen hij ook de belastingdruk opvoerde, kwamen een aantal edelen (en dus hun steden) in opstand tegen de Spaanse overheersing: de Tachtigjarige oorlog. De opstandelingen (geuzen) voerden een ware guerrillaoorlog. Haarlem was vóór de geuzen en werd dan ook in 1572 belegerd door de Spaanse troepen. Zo’n 3000 man Spaanse troepen hadden hun kampement in Halfweg.
In de nacht van 4 op 5 maart 1573 liet Don Frederik, aanvoerder van de Spanjaarden en zoon van de gevreesde Alva, de landengte bij het Huis ter Hart doorgraven. Door dit gat lieten de Spanjaarden op zondag 29 maart twintig oorlogsschepen en zeven galeien het Haarlemmermeer opvaren. Eind mei 1573 vond de Slag op het Haarlemmermeer plaats. Hoewel de vloot van de Geuzen groter is dan de Spaanse, verliezen ze de slag. Drieduizend verdedigers van Haarlem werden door de Spaanse Furie op afschuwelijke wijze omgebracht.

De Haarlemmertrekvaart
In 1632 werd de eerste trekvaart in Holland aangelegd tussen Amsterdam en Haarlem. Halverwege de beide steden was de trekvaart onderbroken door de sluizen van het Hoogheemraadschap van Rijnland, waar het water uit het Haarlemmermeer naar het IJ werd gesluisd. De reizigers moesten hier overstappen van de Amsterdamse boot naar de Haarlemse boot. Het jaagpad naast de trekvaart werd in 1762 van wegverharding voorzien en werd later de Haarlemmerweg.

Huis Swanenburg
Tussen 1645 en 1648 werd door de beroemde architect Pieter Post het Huis Swanenburg gebouwd, gemeenlandshuis van het Hoogheemraadschap Rijnland.
Vanaf 1706 werden er in hier dagelijks metingen gedaan van het weer. Deze zgn. Zwanenburgmetingen zijn de eerste weermetingen gedaan in Holland. De resultaten worden nog steeds gebruikt voor historische overzichten.

Grote Braak
In de nacht van 4 op 5 november 1675 woedde een zware storm die grote schade veroorzaakte. Bij Halfweg brak de dijk en er ontstond een gat met een diameter van ongeveer 140 meter en een diepte van bijna tien meter. De dijk werd in maart 1676 hersteld, van het meertje kunnen we nog steeds genieten.

Russische Tsaar op bezoek
In 1697 kwam Tsaar Peter de Grote naar Nederland. Op 1 september woonde hij een spiegelgevecht bij dat werd gehouden op het IJ. We weten dat hij bevriend was met Nicolaas Calff, die een prachtige buitenplaats had in Polanen. Ligt het dan niet in de lijn van de verwachting dat hij zijn vriend daar bezocht heeft? We moeten hier zeker onderzoek naar doen!

Patriotten
Na de overwinning van de Geuzen werd Nederland een republiek, waarin het huis van Oranje een belangrijke rol speelde. Onder invloed van de Franse verlichting ontstond er in Nederland een beweging, de Patriotten. Zij wilden meer vrijheid en hadden veel kritiek op stadhouder Willem V.

De vrouw van de stadhouder, Wilhelmina van Pruisen, werd in 1787 in Goejanverwellesluis door Patriotten aangehouden. Zij was hierover zo boos, dat zij haar broer, de koning van Pruisen te hulp riep om de Patriotten te verslaan. Hij stuurde hiervoor de hertog van Brunswijk. Deze veroverde diverse steden in Nederland. Amsterdam was het laatste bolwerk van de Patriotten. Bij Halfweg kwamen kanonnen te staan, als een vooruitgeschoven verdedigingsbolwerk tegen de Pruisen. Het mocht niet baten, de Patriotten moesten vluchten, door de IJsteeg.

De eerste trein
Met een vaartje van wel 38 kilometer per uur ging op 20 september 1839 de eerste trein tussen Amsterdam en Haarlem langs Halfweg. De trein werd al snel een concurrent voor de trekschuiten.

Drooglegging Haarlemmermeer
In 1852 werd het Haarlemmermeer drooggelegd. Halfweg was niet langer omringd door water!
Als snel werden aan de andere kant van ‘het kanaal’ (zoals de Ringvaart door ons wordt genoemd) dijkhuisjes gebouwd. Pas in 1913 werd het officieel een dorp: Zwanenburg, genoemd naar het gemeenlandshuis van Rijnland dat in Halfweg staat. Zwanenburg groeide al snel uit tot een behoorlijk dorp, dat altijd in een symbiose met Halfweg heeft verkeerd: gezamenlijk werd er naar school en kerk gegaan, en ook sportverenigingen en clubs zijn altijd van de twee dorpen samen geweest.

Naast en achter het gemeenlandshuis Zwanenburg werd na de drooglegging van de Haarlemmermeer een fabriek voor de verwerking van suikerbieten gebouwd. De Suikerfabriek was een van de grootste werkgevers in ons duodorp.Hier werden miljoenen suikerbieten verwerkt. Dit gebeurde tijdens de Bietencampagne, jaarlijks van september tot december. De geur in de dorpen was tijdens die maanden zoet en weeïg. In 1991 werd de suikerfabriek gesloten. Sinds 2000 wordt het terrein herontwikkeld als Sugar City.

Historisch Halfweg

Bekijk onze agenda

Actuele informatie

Brug Halfweg Uitnodiging Inloopbijeenkomst 21 september

12-09-2023

Beste bewoner(s), Gemeente Haarlemmermeer heeft ons opdracht gegeven om de Brug Halfweg op te knappen. In november van dit jaar beginnen we met de werkzaamheden. Tijdens de inloopbijeenkomst vertellen we u wat we gaan doen. Hierna leest u daar meer over. De inloopbijeenkomst is op 21 september 2023 van 19:00 tot 21:00 uur. Locatie: Dorpshuis Zwanenburg, Dennenlaan 133, Zwanenburg U bent van harte welkom Lees meer

Dorpsraad Zwanenburg-Halfweg reikt cheques uit

11-09-2023

Halfweg: op zaterdag 26 augustus om 16.00 uur, in aanwezigheid van vele leden en vertegenwoordigers van de verenigingen en stichtingen alsmede wethouder Marjolein Steffens- van de Water, reikte voorzitter Peter Vreeswijk, namens de Dorpsraad, diverse cheques uit. Dit alles op een prachtige locatie: het Stoomgemaal te Halfweg. Wat vooraf ging: In november 2021 ontving de Dorpsraad via de notaris een legaat, oftewel schenking, uit het testament van een inwoonster uit Zwanenburg. Na uitvoerig beraad heeft de Dorpsraad besloten dat dit geldbedrag ten goede moest komen aan de gemeenschap van Zwanenburg en Halfweg. Het is overigens zeer waarschijnlijk dat dit ook de wens van de legaatgeefster moet zijn geweest. Lees meer

Onderzoek Formule 1

10-09-2023

In het weekend van 25 tot en met 27 augustus was in Zandvoort de Formule-1. De gemeente Zandvoort wil graag weten wat inwoners en ondernemers uit omliggende gemeenten van het evenement vonden. Heb jij genoten van het evenement? Of juist niet? Laat het de gemeente Zandvoort weten door de vragenlijst in te vullen. Ook als je het evenement niet hebt bezocht, wil de gemeente Zandvoort graag jouw mening weten. De resultaten van het onderzoek worden gebruikt om het evenement in de toekomst (nog) beter te laten verlopen. Vul de vragenlijst in! https://buas.eu.qualtrics.com/jfe/form/SV_37vgePMiaqAaSdo Lees meer

MRS, de eerste ervaringen van een clustervertegenwoordiger

29-08-2023

Maatschappelijke Raad Schiphol – de eerste ervaringen van Cees Steur De nieuwe Maatschappelijke Raad Schiphol, die op 1 juli jl. officieel is geïnstalleerd, is van mening dat het kabinet in het regeringsbeleid over Schiphol niet langer de reizigersgroei maar een nieuwe balans tussen vliegverkeer en leefbaarheid centraal moet stellen. De MRS bestaat uit tien democratisch gekozen bewonersvertegenwoordigers en vijf maatschappelijke organisaties. Zij worden ondersteund door een team van experts. Voor Zwanenburg-Halfweg zijn voor de ‘Polderbaan binnengebied’ en de ‘Zwanenburgbaan binnengebied’ respectievelijk Jenke Haverhals en ondergetekende als bewonersvertegenwoordigers gekozen. Lees meer

Maatschappelijke raad Schiphol geïnstalleerd

12-07-2023

Op 1 juli jl. is de Maatschappelijke Raad Schiphol geïnstalleerd onder het toeziend oog van Mark Harbers, inmiddels demissionair minister van Infrastructuur en Waterstaat. Wat voorafging in Zwanenburg en Halfweg: Lees meer

MRS presentatie

07-05-2023

De presentatie, die  de MRS op 29 april heeft gegeven kunt u hieronder vinden: Lees meer

Dringende oproep

07-05-2023

GELUIDSOVERLAST, STIKSTOF, FIJNSTOF, LEEFBAARHEID MAATSCHAPPELIJKE RAAD SCHIPHOL (MRS) Lees meer

Schipholdossier: van ORS naar MRS

24-04-2023

Van Omgevingsraad Schiphol (ORS) naar Maatschappelijke Raad Schiphol(MRS) De haat-liefde verhouding met onze luchthaven heeft een lange geschiedenis die voert van “De lastige Zwanenburger” van de jaren zeventig van de vorige eeuw, via de AldersTafel naar de Omgevingsraad Schiphol tot in 2018. In die laatste raad hebben, zoals wellicht bij velen van u bekend, Kees van Ojik en Eef Haverkort lange tijd namens de dorpsraad gefunctioneerd. Zij hebben geprobeerd de belangen voor Zwanenburg en Halfweg te verdedigen en dat betekende: beperking nachtvluchten en beperking vluchten over Zwanenburg. De ORS bleek echter een veelkoppig monster: te veel partijen( Rijk, gemeenten, provincies, milieuorganisaties, bewoners etc.) moesten op basis van consensus er met elkaar uit zien te komen. Maar dat lukte in totaal niet met zoveel partijen en zoveel verschillende belangen. Lees meer

Droge Voeten, Schoon Water

02-03-2023

Met deze slogan startte medewerkers van het Hoogheemraadschap Rijnland en aannemer Mobilis hun presentatie inzake de uitbreiding en renovatie van de AfvalWateringZuiveringInstallatie( AWZI) aan de IJweg in Zwanenburg tijdens de vergadering van de Dorpsraad Zwanenburg- Halfweg. Lees meer

Opening gratis expositieruimte voor lokale kunstenaars

02-03-2023

Bij Amsterdam The Style Outlets vond donderdag 23 februari om 13.00 uur de opening plaats van deze expositieruimte, tevens een co-working space voor ondernemers, freelancers en flexwerkers. Het outletcentrum wil op deze manier maatschappelijke kansen teruggeven aan de gemeenschap en een bijdrage leveren aan de lokale kunst en cultuurscene. Elk kwartaal kan een nieuwe artiest zijn of haar werk hier tentoonstellen. Lees meer

Restauratie drie sluisjes op Halfweg eindelijk in zicht

09-02-2023

Stichting Historisch Halfweg Bijna vijftien jaar geleden schreef Historisch Halfweg aan het Hoogheemraadschap Rijnland in Leiden een brief over de erbarmelijke staat van de drie sluisjes. Het antwoord van Rijnland kwam er destijds op neer dat restauratie pas aan de orde kon komen als er een oplossing was gevonden voor de vergroting van de doorstroomsnelheid, eigenlijk het debiet, van de sluizen. Het duurde vele jaren alvorens een plan voor de restauratie was geschreven. Lees meer

Nieuwjaarsreceptie

29-12-2022

Op zaterdag 7 januari van 16.00 uur tot 18.00 uur organiseren wij weer een nieuwjaarsreceptie in het dorpshuis, Dennenlaan 133, Zwanenburg. Lees meer

Vereniging van Huurders Haarlemmermeer

08-11-2022

De VHH is een onafhankelijke en zelfstandige vereniging van vrijwilligers welke de belangen van alle huurders, sociaal en vrije sector, binnen de gemeente Haarlemmermeer behartigt. Hierbij kunt u denken aan hulpvragen van een individuele huurder, oprichten en/of bijstaan van bewonerscommissies, tot het maken van afspraken met verhuurders, corporaties en de gemeente Haarlemmermeer. Lees meer

Hij komt… Hij komt…Intocht St. Nicolaas Zwanenburg-Halfweg op zaterdag 19 november a.s.

08-11-2022

Dank zij wederom een flinke financiële bijdrage van de Stichting Voor De Buurt en de sponsoring door de lokale middenstand en bedrijven is de intocht van Sint Nicolaas in Zwanenburg-Halfweg eindelijk, na alle corona perikelen, dit jaar weer mogelijk. Lees meer

Een groot feest: Opening Dorpshuis Zwanenburg

06-07-2022

Opbouw Op zaterdag 25 juni was het dan eindelijk zover: na twee jaar uitstel kon dan eindelijk de opening van het dorpshuis met sporthal en plein plaatsvinden. Daarvoor was al op vrijdag en zaterdagmorgen in alle vroegte begonnen met de opbouw en inrichting van het dorpshuis, sporthal, terras en plein door alle gebruikers en vrijwilligers. Zo was de sporthal ingericht voor het officiële gedeelte, op het terras verscheen een ijscokar, haringkraam en rad van avontuur , in de huiskamer werd een podium opgesteld voor de band Jazz Match en verschenen diverse statafels waarin verenigingen en instanties zich konden presenteren. Op het plein was ruimte voor marktkramen voor diverse plaatselijke kunstenaars, Stichting Samen Fietsen Zwanenburg-Halfweg, een stormbaan voor de jeugd en een presentatie door Jeugdcircus Acrobatico uit Badhoevedorp. Lees meer

Welkom op de energiemarkt Zwanenburg

04-05-2022

Met deze slogan werden de inwoners van Zwanenburg op donderdag 21 april vanaf 17.00 uur verwelkomd in het Dorpshuis. Tijdens deze inloopavond, georganiseerd door de gemeente Haarlemmermeer, konden inwoners zich laten voorlichten op het terrein van energieverbruik, energiebesparing en duurzaamheid. Diverse partners van de gemeente, maar ook onafhankelijke organisaties waren vertegenwoordigd, zoals Energiebank Haarlemmermeer, Energieloket Haarlemmermeer, Polderwarmte en de Groene Hypotheekadviseurs. Lees meer

Zienswijze parkeren Haarlemmerstraatweg

28-01-2022

De Dorpsraad heeft een zienswijze ingediend naar aanleiding van het parkeerverbod langs de Haarlemmerstraatweg. Daarnaast vragen ze zich ook af of het legaal is, het gaat immers om een vermeend verkeersverbod waartegen nog zienswijzen kunnen worden ingediend. Lees meer

Dorpsraad en Ondernemingsvereniging trekken beroepschrift in

05-01-2022

De Dorpsraad Zwanenburg-Halfweg en de Ondernemingsvereniging Halfweg, Zwanenburg, Boesingheliede e.o. hadden beroep ingesteld bij de Rechtbank Haarlem tegen de verleende omgevingsvergunning voor de bouw van een distributiecentrum op het voormalige fabrieksterrein van Ahrend Cirkel aan de Domineeslaan in Zwanenburg. Lees meer

Dorpsraad Zwanenburg-Halfweg stuurt leden een nieuwjaarwens

04-01-2022

Afgelopen week viel er bij de leden van de Dorpsraad Zwanenburg-Halfweg een welgemeende nieuwjaarswens in de brievenbus met een uitnodiging voor de nieuwjaarsreceptie op zaterdag 8 januari a.s. Dit uiteraard onder voorbehoud van coronamaatregelen, zoals ook op de nieuwjaarskaart werd aangegeven. Dus helaas, wederom geen gezellig samenzijn voor het tweede jaar op rij. Lees meer

Omgevings overeenkomst

04-11-2021

Op 25 oktober heeft de gemeente Haarlemmermeer vergunning verleend voor de aanleg van een zonnepark bij Zwanenburg. Onderdeel van de verleende vergunning is de financiële participatie voor inwoners van Zwanenburg en Halfweg. Alhoewel de aanleg nog niet definitief is, er kan nog bezwaar gemaakt worden tegen de vergunning, heeft de Dorpsraad wel de omgevingsovereenkomst getekend. Hierin staan de verplichtingen van De Groene Energie Corridor beschreven, waaronder de in de verleende vergunning opgenomen financiële participatie. De rol van de Dorpsraad in deze is te borgen dat de gemaakte beloftes worden nagekomen. Dit betekent niet dat er is getekend voor de komst van een zonnepark maar wel dat, indien het wordt aangelegd, bewoners mee kunnen profiteren en er ook een partij is die kan optreden als de afspraken niet worden nagekomen. Lees meer

Campagne Meer biodiversiteit

19-04-2021

Vergroening is een oplossing voor veel stedelijke uitdagingen. Denk aan een gezonde omgeving met meer biodiversiteit, betere waterafvoer, minder hitte in de warmer wordende zomers en luchtzuivering door het afvangen van fijnstof. Ook gezellige(re) buurten en meer contact met elkaar kunnen we samen aanpakken met groenactiviteiten. Groen zorgt bovendien voor een goeie dosis vitamine G, want Groen doet je Goed! Lees meer

Warmtevisie Haarlemmermeer

16-04-2021

De gemeente wil weten wat inwoners en ondernemers belangrijk vinden in het verwarmen zonder aardgas. Als veel mensen in een bepaalde buurt of wijk aan de slag willen met warmte-initiatieven, kan dit bijvoorbeeld nog worden meegenomen in de planning van de warmtevisie. Lees meer

Omgevingsvergunning distributiecentrum

04-02-2021

Op 29 december is er een omgevingsvergunning verleend voor de bouw van een distributiecentrum op het voormalige Ahrend terrein. Belanghebbenden kunnen tot 9 februari bezwaar aantekenen. Lees meer

Uitbreiding van het havengebied van Amsterdam

18-01-2021

Als gevolg van de plannen van Amsterdam om Haven-Stad te ontwikkelen vrezen de havenbedrijven ruimtegebrek en zijn ze op zoek naar uitbreidingsmogelijkheden. Lees meer

Volg ons op social media


  • Lid Worden?
    Digitale Nieuwsbrief

  • Dorpsraad Zwanenburg-Halfweg
    Postbus 159
    1160 AD Zwanenburg
Dorpsraad Zwanenburg-Halfweg ©2023
Bratpack – The Online Performers